JBM HATHA YOGA
"Yoga chitta vritti nirodha"
"Yoga is het beteugelen van de wervelingen van de geest"
-Patanjali-
De basis van Hatha Yoga
De Indiase wijsgeer Patanjali beschreef ruim tweeduizend jaar geleden in zijn Yoga sutra’s acht verschillende stadia van yoga: leefregels over hoe je een zinvol leven kunt leiden. Zo gaat het eerste voorschrift, yama, over je ethische normen en het tweede, niyama, over zelfdiscipline. Het derde en het vierde stadium, asana en pranayama, zijn het meest praktisch en vormen samen de hoofdingrediënten van Hatha yoga. Asana staat voor lichamelijke oefening, pranayama voor beheersing van de ademhaling.
Ademmomenten
In de naam Hatha komen de Sanskriet-woorden ha (zon) en tha (maan) samen. De zon staat voor actie, de maan voor verinnerlijking. In de Hatha yoga komen die tegengestelde energieën samen. Door je concentratie en adem naar punten in het lichaam te verplaatsen, breng je daar bewustzijn.
Hatha is een stroming zonder duidelijke oprichter of goeroes. Daardoor is het heel open; iedereen kan er het zijne in vinden. De eerste duidelijke bron is het vijftiende-eeuwse document Hatha yoga pradipika, dat nog steeds de bijbel van de yoga wordt genoemd. Swami Swatmarama beschrijft hierin het pad naar de allerhoogste, ‘koninklijke’ yoga. In dit geschrift werkt hij een compleet systeem van houdingen en ademhaling uit. Elke houding bestaat uit vier ‘momenten’:
-
Voorbereiding: in een rustige, neutrale houding probeer je in het hier en nu te zijn.
-
Aannemen: op vloeiende, natuurlijke wijze beweeg je je naar de houding. Zonder forceren. De lichamelijke prestatie is onbelangrijk. Dat je jezelf tot een krakeling kunt vouwen is leuk, maar het wordt pas yoga als de ervaring vooropstaat.
-
Aanhouden: al ademend blijf je enige tijd in de houding, de spanning over je spieren spreidend. Zo blijf je alert.
-
Waarneming: in een rusthouding ga je na wat de uitwerking van de houding is. Doorgaans neem je asana’s meerdere keren aan. Zo wordt de houding je eigen en is het eenvoudiger om je er volledig op te concentreren. Het wordt een houding van lichaam én geest.
Ook pranayama bestaat uit vier onderdelen: inademen, de adem vasthouden met gevulde longen, uitademen en de adem vasthouden met lege longen. Hoelang en op welke manier je ademhalingsoefeningen doet, verschilt. Hatha onderscheidt vele ademtechnieken. Pranayama leert je zo veel mogelijk uit de lucht te halen; dat zuivert en geeft energie. Yoga brengt je lichaam in topconditie, en daarmee je geest. Hatha maakt van ons geen yogi’s maar sadhaka’s; beoefenaars van het leven zelf.’